Dünya genelinde ve ülkemizde de görevi başında can veren kılavuz kaptanların azımsanmayacak bir kısmı çarmıhtan kılavuz botlarına düşmeleri sonucu oluşan travmalar yüzünden hayatlarını yitirmişlerdir.

Bu değindiğimiz husus her nedense üzerinde şimdiye kadar fazla durulmayan ancak diğer sektörlerden fikir alınarak geliştirilmesi, çözümler üretilmesi imkânı olan hayati önem taşıyan bir konudur.

Diğer sektörlerden örnek vermek gerekirse hastanelerde ve bakım evlerinde yaşlıların ve fiziki gücü yetersiz hastaların düşmeleri sonucu oluşabilecek travmaları önlemek için odalarına serilen özel kaplamalar ilk akla gelen örneklerden biridir. Yine inşaat sektöründe yüksekte çalışanlar için de bu tarz düşme etkisini önleyici özel kaplamalar kullanılmaktadır (Fall protection mats). Hatta çok basit mahiyette de olsa çocukların oyun parklarında zeminlere serilen elastik karo şeklindeki kaplamalar da bu tür ürünlerdendir.

 

 

 

Resim-1:  Sanayinin çeşitli sektörlerinde kullanılan düşmeye karşı koruyucu kaplamalar

 

Ancak yukarıda örneklerini verdiğimiz kimi koruyucu kaplama örnekleri denizde kullanım için uygun olmayabilir. Zira deniz ortamında kullanılacak olan kaplamaların tuzlu suya, yağ ve asite karşı dayanıklı olmaları beklenir. Halen özellikle yüksek süratli botlarda kullanılan deniz şartlarına uygun bazı kaplamalar mevcut olduğu gibi ABD gibi bazı ülkelerin donanma gemileri için benzer ürünlerin geliştirildiğini ve kullanıldığını biliyoruz.

Ancak tabi ki kılavuzluk hizmetlerinin doğasına ve çalışma şartlarına en uygun olacak ürünlerin amaca uygun olarak modifiye edilmesi de gerekebilir.                                                          

Bu konuda ulusal ve uluslararası denizcilik örgütlerinin inisiyatif üstlenmeleri gereken ciddi bir potansiyel ve boşluk olduğu söylenebilir.

 

 

 

Resim-2: Deniz sektöründe kullanılan şok & darbe emici kaplama ürünlerinden biri

 

Yukarıda verilen resimde de görüldüğü gibi bu alanda deniz sektörüne yönelik üretim yapan firmalar ve markalar vardır (Ancak söz konusu ürünün markasını yazmamayı tercih ettik). Tabi ki bu firmaların ürettiği ürünler özellikle kılavuz botlarının kullanılış amaçları ve emniyet standartlarına göre birkaç dokunuşla bu alanda da kullanıma sunulabilir.      

Aşağıdaki resimde aynı ürünün çeşitli kalınlıklardaki üç farklı çeşidi görülmektedir.

 

 

 

Resim-3: Farklı kalınlıkta ve dokuda şok & darbe emici kaplamalar 

 

Tüm ürünler deniz şartlarına, asit ve yağlara karşı dayanıklı olup uzun bir kullanım ömrüne sahip ve her hava koşulunda kaydırmaz özelliklere sahiptir. Söz konusu ürün kolayca kesilerek birçok farklı yüzeye de tatbik edilebilmektedir.

Bu tarz ürünlerin kılavuz motorlarına uygulanmaları için dikkate alınması gereken bazı hususlar aşağıda olduğu gibidir: 

·        Söz konusu kaplamaların kiri, yağı hapsetmeyecek ve basınçlı su ile kolaylıkla temizlenebilecek bir dokuda ve yapıda olması gerekir.

Bu kaplamaların kılavuz botları üzerindeki dreyn noktaları çok iyi planlanmalı ve buna uygun bir şekilde uygulanmalıdır. Söz konusu kaplamaların kılavuz botu üzerinde parçalı olarak uygulanması ile ilgili olarak yapay zekâ destekli bir önerinin taslağı aşağıdaki çizimde gösterilmektedir.

 

Resim-4: Kılavuz botu üzerinde temsili uygulanan şok & darbe emici kaplama 

 

·              Parçalar arasındaki geçişler dik hatlarla değil yumuşak bir eğimle ,15-20 derece gibi bir açıyla düzenlenmelidir.

      Sonuç: 

·           Bu tip şok & darbe önleyici kaplamaların kılavuz botlarında uygulanması için öncelikle bu tip kaplamaların kullanılmasıyla ilgili özel şartlar ve emniyet standartlarının Dünya Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından düzenlenmesi gerekir.   Bu aşamanın gerçekleştirilebilmesi ise uluslararası denizcilik örgütlerinin bu konuda taslak bir çalışma yaptıktan sonra   önerilerini ilgili birimlere iletmeleri ile mümkün olabilir. 

·              Ancak uluslararası düzenlemelerin çerçevesi içinde kalınarak bu alanda ulusal mevzuat düzenlenebilir, öncü bir rol üstlenilebilir. 

·            Esasen kılavuz kaptanların çalışma güvenliği birinci derecede ilgilendiren böyle önemli bir konunun üzerinde daha fazla gecikmeden durulmalı, taslak önerilerin şekilleneceği çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır.   

          Saygılarımla;

 

          Kpt.Alpertunga Anıker